Geschiedenis van de Kern
De Openbare Lagere School Zuidwolde 1875 – 1957
In 1874 is de kogel door de kerk bij de gemeenteraad van Bedum. Zuidwolde krijgt na lang aandringen van schoolmeester R.A. Venhuis een nieuwe school die moet voldoen aan het grote aantal kinderen dat in Zuidwolde naar school gaat. Deze nieuwe school wordt gebouwd aan de Noordwolderweg (huidig nr. 8) met een bijpassende schoolmeesterwoning (huidig nr. 6). Naast school diende het gebouw ook toen al als repetitieruimte, voor de muziekvereniging Uno Animo (zie foto in carrousel), waarvan een deel nog altijd in de Kern repeteert.
Dorpshuis de Kern, versie 1, ca 1959 – 1972
Rond het jaar 1950 wordt er een nieuwe school gebouwd aan de Van Berumstraat en wordt het pand aan de Noordwolderweg via de Nederlands Hervormde Kerk aan het dorp beschikbaar gesteld om te gebruiken als dorpshuis. De officiële opening vindt plaats door het ophangen van een klok door ds. Mooi, toenmalig predikant te Zuidwolde, die tevens de huidige naam van het pand bedacht: De Kern, waar verschillende kernen uit het dorp bijeen konden komen.
Het pand, dat voor deze eerste opening niet werd verbouwd, werd gebruikt door verschillende groepen, waaronder een voorganger van de huidige sportvereniging ZNS, Sportvereniging Zuidwolde (SVZ).
Grote verbouwing van de Kern 1972 tot 1974
In deze jaren vond een grote verbouwing van de Kern plaats, waaruit de huidige vorm van de grote zaal en aanbouw zijn ontstaan. Dit verhaal laat zich het beste vertellen aan de hand van krantenartikelen en archiefstukken.
Dorpshuis De Kern in Zuidwolde
Publicatiedatum
De Kern in Zuidwolde is in 2020 en 2021 drastisch verbouwd. Bijzonder aan het dorpshuis is dat het nu ook onderdak biedt aan een huisartsenpraktijk. Voorzitter Arjan Vliem van Stichting Dorpshuis Zuidwolde licht een en ander op enthousiaste wijze toe: ‘Het dorpshuis is een laagdrempelige plek voor alle dorpsactiviteiten en daarmee belangrijk voor de leefbaarheid van het dorp. Brassband Heman repeteert hier bijvoorbeeld wekelijks. Struikel niet over de trommels en toeters, volgende week bouwen we nog een grote opbergkast.’
Het dorpshuis is ook de plek voor de tweewekelijkse dorpsborrel. Arjen: ‘We willen niet concurreren met de plaatselijke kroeg Moeke Vaatstra maar dat is tegenwoordig vooral een eetcafé. In overleg met de eigenaar organiseren we nu dus af en toe een pubquiz in het dorpshuis.’
De verbouwingsplannen ontstonden een jaar of 7 geleden toen het toenmalige bestuur constateerde dat de toestand van het gebouw bijzonder slecht was. Daarnaast was het gebouw veel te groot voor het gebruik dat in de loop der jaren teruggelopen was.
Arjen: ‘Het toeval wou dat de huisarts op zoek was naar een goed onderkomen. En zo ontstond een mooie combinatie. Op basis van deze vaste huurder konden we leningen afsluiten bij het Fonds Nieuwe Doen en het Nationaal Restauratie Fonds. Voordeel voor de huisarts is dat zij ook gebruik kan maken van het dorpshuis. Vroeger stonden de mensen bij een vaccinatie in een rij buiten te wachten. Nu kon de huisarts voor de coronaprik gebruik maken van de grote zaal van het dorpshuis.’
Naast de leningen heeft de stichting gebruik kunnen maken van een boel fondsen en subsidies. Bijvoorbeeld de regeling ‘zorg en voorzieningen’ van de Provincie en het programma Elk Dorp Een Duurzaam Dak dat door Groninger Dorpen is uitgevoerd.
Bij de verbouwing zijn ook de nodige duurzaamheidsmaatregelen genomen. Arjan: ‘Aan het begin van de verbouwing had het gebouw geen energielabel. Maar als verhuurder moet je een energielabel aan je huurder kunnen overhandigen. Uiteindelijk zijn we op energielabel A uitgekomen. Alles is geïsoleerd: vloer, dak en wanden. En er zijn een lage-temperatuur-verwarming en een warmte-terugwin-installatie aangelegd.’
Zonnepanelen staan nog op het verlanglijstje en over een warmtepomp wordt nog getwijfeld. Arjan: ‘We zijn nog niet helemaal van het aardgas af. Een warmtepomp is duur en bovendien kunnen we als dorpshuis ons mogelijk binnenkort aansluiten bij het warmtenet project in het dorp. Alle voorzieningen zoals de leidingen naar straat, zijn daar al voor aangelegd.’
In een nieuwe voorziening loop je ook vaak tegen kinderziektes aan en dat is in Zuidwolde niet anders. Arjan: ‘Het mooie van een goed geïsoleerd gebouw is dat je geen warmte kwijtraakt maar in de zomer wil je die warmte juist graag kwijt. Aan de kant van de huisarts wordt het gebouw nu veel te heet in de zomer. Screens voor de ramen zouden kunnen helpen maar misschien moeten we wel een airco aansluiten op de cv zodat je met de cv zowel kunt verwarmen als koelen.’
Wanneer je zo’n maatregel neemt wil je natuurlijk wel weten of deze goed werkt. De duurzaamheidscoach van de Provincie helpt het stichtingsbestuur bij de berekeningen die daarbij horen. Uiteindelijk moet er een duurzaamheidsplan komen waar financiering voor gezocht kan worden.
Vliem: ‘Dan moeten we natuurlijk nog in gesprek met de huurder. Een deel van de kosten kunnen we misschien doorberekenen in de huur.’ En zo komt er heel wat af op een dorpshuis dat volledig op vrijwilligers draait. ‘Dan hebben we het nog niet eens over de fors gestegen ozb gehad die je met een mooi verbouwd dorpshuis voor de kiezen krijgt. Het is maar goed dat we het allemaal van tevoren niet geweten hebben anders waren we er misschien nooit aan begonnen’, lacht Arjan.
